Hoe werkt het lymfesysteem van een paard?

Net zoals bij de mens bestaat het kringloopsysteem bij paarden uit twee zeer nauw samenwerkende systemen: het (bloed-) vatenstelsel en het lymfestelsel. Deze beide systemen doorlopen het gehele lichaam van het paard waarbij het bloedvatenstelsel onder andere dient voor de zuurstof verzorging en het lymfesysteem voor de ondersteuning van de weerstand. Het lymfesysteem loopt parallel aan het bloedvatenstelsel.

De functie van het lymfesysteem:
De bloedvaten in het paardenlichaam staan een heldere vloeistof af aan het omliggende lichaamsweefsel. Dit is het zogenaamde lymfevocht. Lymfevocht bestaat uit water, eiwitten, ziekteverwekkers, afval- en gifstoffen en bijv. kankercellen. De omliggende lymfebanen nemen het lymfevocht op, transporteren dit en geven het lymfevocht, via grotere lymfebanen aan het veneuze systeem af. Voordat het lymfevocht overgaat in het veneuze vatenstelsel wordt dit gereinigd en ‘ontgift’ in de lymfeknopen, ook wel klieren genoemd. Het lymfesysteem van een paard bestaat uit zo’n 8000 lymfeknopen (mensen hebben er slechts zo’n 400-600 stuks), welke over het hele paardenlichaam zijn verdeeld en telkens voor een bepaald lichaamsdeel verantwoordelijk zijn. In deze lymfeknopen bevinden zich, als afweer, vele witte bloedlichaampjes (lymfocyten), die de schadelijke afvalstoffen die in het lymfevocht achterblijven elimineren. Daarbij kunnen de lymfeknopen bij een infectie opzwellen en pijnlijk worden (net zoals bij de mens).

De gereinigde vloeistof wordt in de borstkas, via het grote lymfesysteem, weer in het veneuze stelsel opgenomen. Bij een ontsteking aan een lichaamsdeel van het paard, bijvoorbeeld aan het been, neemt de doorbloeding door dit lichaamsdeel toe. Daardoor bevindt zich binnen de kortste keren meer lymfevocht in het ontstoken weefsel dat door de nabij gelegen lymfeknopen afgevoerd en verder gereinigd dient te worden. In een paardenlichaam komt er per uur circa 2 liter lymfevocht in de bloedbaan, bij mensen is dit ongeveer 2 liter per dag.

Stoornis aan het lymfesysteem:
De lymfestroom is bij paarden in zijn geheel relatief langzaam en wordt door beweging in stand gehouden. Wanneer een paard langere tijd moet stil staan (box rust en of langere tijd op stal), kunnen er stagnaties in het lymfesysteem ontstaan. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld de benen dik worden. Wanneer er geen koorts gerelateerde ziekte aan ten grondslag ligt, kan door beweging, manuele lymfedrainage en of lymfe poetsen verlichting worden gegeven aan het paard met opgezwollen benen. Hierdoor wordt de afvoer van het lymfevocht weer gestimuleerd. Met EquiCrown ademende compressiebandages met exact gedefinieerde druk worden de paarden benen weer dunner en fitter.

Een slecht functionerend lymfesysteem leidt tot problemen die, indien onbehandeld, kunnen leiden tot ernstige complicaties en ziekten. Daarom is het belangrijk functiestoornissen in het lymfesysteem te herkennen en vroegtijdig te behandelen. Een ondersteuning van het lymfesysteem door gebruik van de EquiCrown bandages kan preventief bijdragen aan de gezondheid van het paard en mogelijk zelfs ziekten voorkomen.

Beweging is essentieel voor een goed werkend lymfesysteem. Het lymfesysteem kent namelijk één richtingsverkeer. Alles stroomt vanuit de uiteinden richting het centrum. Kleppen in de lymfevaten zorgen ervoor dat het lymfevocht onmogelijk kan terugstromen. Het lymfesysteem mist een pomp (zoals het hart ervoor zorgt dat er continue bloed wordt rondgepompt), beweging is heel essentieel om het lymfesysteem zijn werk te laten doen. Op het moment dat het paard dus stil staat, zakken afvalstoffen en vocht naar beneden en hopen zich hier letterlijk op. Door in beweging te zijn zorgt het hoefmechanisme en de kootholte pomp ervoor dat vocht en afvalstoffen weer omhoog getransporteerd worden naar de bijbehorende lymfeknopen, hier worden deze afvalstoffen vervolgens weer afgevoerd. Belangrijk is om bewust te zijn dan het dragen van hoefijzers de werking van het hoefmechanisme beperkt. We weten nu dat het lymfesysteem een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem is; oftewel wanneer paarden te weinig beweging krijgen kan het lymfesysteem onmogelijk naar behoren functioneren. Dit verklaard ook dat er velen problemen ontstaan bij paarden die te lange tijd op stal ‘stil’ staan.

De ademende Equicrown compressiebandages voor paarden oefenen exact gedefinieerde druk uit op het paardenbeen, wat het lymfesysteem – verantwoordelijk voor het afvoeren van teveel aan vocht en afvalstoffen – stimuleert en ondersteunt. Met weer dunnere en fittere paardenbenen als resultaat.

Oftewel door medische compressie wordt van buitenaf druk op het weefsel uitgeoefend. Verschillende drukintensiteiten van de compressie bepalen de gewenste werking. Door de uitgeoefende druk en het optimale drukverloop stijgt de stromingssnelheid in de vaten. Dit bevordert de terugvoer van lymfeafhankelijke afvalstoffen in de weefsels. Het is hierbij wel belangrijk bewust te zijn dat compressietherapie nooit de oorzaak van het probleem oplost, dat meestal ligt in te veel staluren, voeding of verkeerde beweging.

De compressietherapie wordt dan ook geadviseerd wanneer het paard stil staat, meestal voor enkele uren. Het is onwenselijk dat een paard 24 uur met een compressiekous staat. Dit met reden dat we willen voorkomen dat het been / de benen afhankelijk worden van compressie, het lichaam, de benen dienen ook zelf aan het werk te blijven.

Doelgerichte bewegingstherapie dient nummer één in de behandeling te zijn, deze ondersteunt de resultaten van een compressietherapie op positieve wijze en zal sneller tot de gewenste resultaten leiden. Daarbij is compressietherapie ook een mooie aanvulling op MLD (manuele lymfedrainage).